ETKİNLİK DENETİMİ
Forogginona Maraton
antrenmanlarının etkinliğini denetlemek amacı ile bir test hazırlamıştır. Bu test 5x2000 m Basamak
testi biçiminde bir yılda katıldığı iki maraton yarısından 14 gün öncesinden
1987-1990 yılları arasında uygulanmıştır. Her 2000 m de düşük düzeyde
yoğunluk artırımı uygulanmış (her 2000 metrede 5 sn örneğin 6:20’den 6:15 gibi) tempo
denetimi için ise başlangıçta görsel hız düzenleyiciler (ışıklı koşu pisti) ile
uygulama zorluğunu asmak içinde her 12.5 metreye konan işitsel uyarı (can)
kullanılarak yönlendirilmiştir. Telemetre yardımıyla nabız ölçümü yanında
basamaklar arasındaki sürelerde (40 sn) metabolik asitleşmeyi ölçmek amacıyla
da tam kandan laklat ölçümü yapılmıştır. Bu ölçüm yöntemi ile düşük düzeydeki
laklat değerleri elde edilir. (Kan, periklorasit ile denetlenmeden bütün laktat
değerinin ölçümü gerçekleştirilemez. Böylece bu yöntem ile düşük değerler
ölçülebilir). Bu düşük laklat değerleri karsılaştırıldığında bu basamak
testinden elde edilen 2 mmol/lt. düzeyindeki koşu hızı ile ortalama maraton
yarışma hızı arasında yüksek bir ilişki bulunmuştur. (Bak çizelge 1)
Çizelge 1’de görüldüğü gibi koşu hızının artısı ile laklat düzeyindeki
değişim özel yarışma veriminin gelişiminin denetimi yanında V2 laklat
(2mmollaktat düzeyindeki koşu hızı) değeri yarışma için koşu yoğunluklarının
saptanmasında atletlere önemli bir yol gösterici ölçüt olarak gözükmektedir.
Bunun yanında V21aktat değerinde ölçülen kalp atış hızı yarışma hızında yapılan
devam koşularında içsel yüklenmenin belirlenmesinde iyi bir yönlendiricidir. 2
ve 4 mmollaktat düzeyleri (V4 laktat=% 100 V2 (aktat= % 86) arasındaki mesafeye
bağımlı laktat değeri ile antrenmanın
düzeltilmesi sağlanır. Böylece oksijen alımı kapasitesindeki değişim ve
asitleşmeye dayanma diğer bir değişle de çabuklukta süreklilik (süratte
devamlılık) ile genel süreklilik (dayanıklılık, mukavemet) gelişimi denetlenir
ve düzeltmeler yapılır.
Yayına Hazırlayan: Sertaç YILMAZ