Ülkemiz
nüfusunun dörtte birine yakın bir bölümünü gençler oluşturmaktadır. Bunun
içerisinde, okullarımızda öğrenim gören toplam öğrenci sayısı (ilköğretim ve
orta öğretimde yaklaşık 16 Milyon); sporda üst sıralarda yer alan bazı ülkelerin
toplam nüfusuna yakın, hatta üzerindedir. Ancak spor yapanların genel nüfusa
oranlarına bakıldığında, Avrupa'da sporla en az ilgilenen ülkeler arasında
olduğumuz görülmektedir.
Yapılan araştırmalar, gençler için sporda en iyi motivasyonun, spor aktivitelerinin iyi organize edilmesiyle gerçekleşebileceğini ortaya koymaktadır. O halde, spor kuruluşlarının öncelikli hedefi; düzenli spor yapan kitleyi arttıracak önlemleri almaktır. Böylece zaman içerisinde, uluslararası alanda başarıya ulaşmak için gerekli olan daha yüksek sporcu potansiyeli ortaya çıkarılabilecektir. Bunun sağlanabilmesinin temelinde ise öncelikle okullarda sporun geliştirilmesi önem taşımaktadır.
Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği (IAAF) de “Dünya Ölçeğinde Atletizm Planı” çerçevesinde “2012 yılına kadar Atletizmi giderek dünyada en çok uygulanan okul sporu haline getirme” hedefiyle okulları içine alan, 7–15 yaş gurubuna yönelik bir eğitim programı (IAAF Kids’ Athletics) hazırlamış ve yayınlamıştır.
Önerilen ve uygulanan tüm programlar; katılımın ve spor yapma isteğinin arttırılması, çocukların daha çok hareket becerisi kazanması ve biyomotor özelliklerin geliştirilmesi için, okullarda atletizm etkinliklerine uygun bir ortam yaratmaktadır. Kısıtlı alanları da kullanacak şekilde, uyarlanmış basit araç gereçlerle, ders içi ve ders dışı çalışmalarda atletizmin daha kapsamlı olarak yer almasına olanak tanımaktadır.
Buna karşın
ülkemizde uygulanmakta olan Atletizm programları incelendiğinde; 15 yaş sonrası
dönemler için, başlangıçta branşa özel çalışmaların ağırlıklı olduğu görülse de
genel olarak yeterli düzeyde çalışmaların yapıldığı söylenebilir. Ancak 7–15
yaş diliminde “Temel Spor Eğitimi” ve “Atletizm Temel Eğitimi” dönemlerinin çok
yönlü eğitimden uzak, az sayıda çocuğun katıldığı ve daha çok yarışma ağırlıklı
uygulamalarla geçirildiği görülmektedir. Bu durum, çocuklarımızın gelişimlerini
olumsuz olarak etkilemekte ve ileride ulaşacakları performans düzeylerinin düşük
sınırlarda kalmasına neden olmaktadır. Çocukların sportif alt yapılarının,
ergenlik dönemine (12–14 yaş) kadar, gelişimlerine uygun şekilde
oluşturulmasının, ileride yüksek performansa ulaşmalarında çok etkili olduğu
bilimsel olarak kanıtlanmıştır.
Vakfımız IAAF’ın hazırladığı Atletizm eğitim programlarını ve atletizmde söz sahibi IAAF üyesi ülke Federasyonlarının Atletizm eğitim programlarını da yakından izlemektedir. Ülkemizin şartları göz önüne alındığında, bizde de sporun ilk adımlarının, hareket eğitimiyle birlikte ilköğretim okulları bünyesinde atılmasının uygun olacağı düşüncesindedir.
Bu düşünce ile Vakfımızın Eğitim ve Bilim Kurulları, okullarımızın olanaklarını dikkate alarak, belirlenen hedefler doğrultusunda uzun süreli bir “Atletizm Eğitimi Programı” hazırlamıştır. Bu program başlangıçta, Ülkemizin belirli bölgelerinde kontrol edilebilir sayıda çocuğu kapsayacaktır. Sporun önemli bir eğitim aracı olduğu bilinciyle, programa dâhil olan çocuklara öncelikle, okullarında ve yakın çevrelerinde yapacakları uygulamalarla, düzenli spor yapma alışkanlığı ve spordan zevk alma duygusu kazandırabilme hedeflenmektedir. Bu çocuklar içerisinden Atletizme ilgi duyanlarla, yetenekleriyle öne çıkanlar düzenli antrenman gruplarına alınarak sürekli izlenecektir.
Bu programda öngörülen
eğitimin sonucunda, gelecekte uluslararası düzeyde ülkemizi temsil edecek atletlerin,
7–15 yaş arasında almaları gereken “Temel Spor Eğitimi (7–9 yaş)”, “Atletizm
Temel Eğitimini (10–15 yaş)” optimal biçimde tamamlayarak “Branş Grupları
(Gelişim)”, “performans” ve “yüksek performans” antrenmanlarına geçişlerini
sağlamak ana hedefimizdir.
Gençlik ve Spor İl Müdürlükleri bünyesinde görevli olan kadrolu antrenörlerin, sayılarının ve pedagojik donanımlarının yetersiz olduğu görülmektedir. Bu nedenle öngörülen eğitim programının özellikle, “Temel Spor Eğitimi” ve “Atletizm Temel Eğitimi” aşamaları, işbirliği sağlanan Üniversitelerin Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi veren Bölümlerinin (Tablo 1) koordinasyonunda yürütülecektir.
Amaç:
Temel spor eğitimi uygulamaları ile Atletizmi birleştirerek, uygun düzenlemelerle okul bünyesinde yaygın şekilde kullanmak, böylece çocuk ve gençlerimize düzenli spor yapma alışkanlığı, spordan zevk alma duygusu ile atletizm sevgisi kazandırmaktır. Bu bağlamda orta ve uzun vadede Ülkemizi uluslararası düzeyde temsil edecek nitelikli atlet sayısını arttırmak.
IAAF
destekli güncel Atletizm eğitimi programlarının, üniversitelerimizde Beden
eğitimi Öğretmenliği, Spor Yöneticiliği, Antrenörlük, Rekreasyon ve Sınıf
Öğretmenliği eğitim-öğretim programlarında (ders ve stajlar dâhil) yer almasını
sağlamak.
Kapsam:
İşbirliği
sağlanan Üniversitelerin Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi veren Bölümlerinin
(Tablo 1) koordinatörlüğünde, bulundukları illerde Pilot olarak seçilen ilköğretim
ve ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 7–15 yaş arasındaki çocuk ve
gençleri, eğitim programında görev alacak eğitimcileri, idari, sağlık ve diğer
alanlardaki ilgili kurumları ve görevli personeli kapsar.
Uygulama:
Sistem uzun süreli Temel Spor Eğitimi ve Atletizm Eğitimi organizasyonunu öngörmektedir. Program Atletizm Federasyonu, Naili Moran Atletizm Eğitimi Vakfı ve programa dâhil olan Üniversitelerin işbirliği ile uygulanacaktır. Programın sağlıklı yürütülebilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile Yerel Belediyelerin ilgili birimlerinden destek alınacaktır.
Planlanan Temel Spor Eğitimi ve Atletizm Eğitimi Programının uygulanmasında Koordinatör olarak adı geçen Üniversitelerin Atletizm öğretim elemanları, çalıştırıcı olarak spor öğrenimi alan veya mezun olmuş öğrencilerle, Beden Eğitimi öğretmenleri ve nitelikli antrenörler görev yapacaktır.
Eğitim programlarının içeriği; her eğitim aşaması için ayrı olmak üzere, belirlenmiş hedefler doğrultusunda Naili Moran Atletizm Eğitimi Vakfı Bilim ve Eğitim Kurulları tarafından hazırlanmıştır. Programların yürütülmesi ve takip edilmesi için, 5 kişiden oluşan bir Proje Merkez Yürütme Kurulu oluşturulmuştur. Bu kurulda, Atletizm Federasyonu Eğitim ve Teknik Kurullarından birer üye ile Naili Moran Atletizm Eğitimi Vakfı Yönetim, Eğitim-Bilim ve Teknik Kurullarından birer üye yer alır. Proje Yürütme Kurulunun sekreterliği, Naili Moran Atletizm Eğitimi Vakfı tarafından yürütülür. Proje Merkez Yürütme Kurulu, illerden gelen eğitim raporlarını değerlendirmek üzere üç ayda bir toplanır.
Proje Merkez
Yürütme Kurulunun Görevleri:
·
Eğitim programının uygulanacağı üniversitelerle
koordinasyonu sağlamak,
·
Eğitim programının pilot illerdeki
ilk ve ortaöğretim kurumlarına duyurulması ve tanıtımı için yazılı ve görsel
materyallerinin sağlanması,
·
Her eğitim aşaması için program
içeriklerinin geliştirilmesi,
·
Programın uygulanmasında eğitici
olarak görev alacak Beden Eğitimi Öğretmeni ve diğer çalıştırıcıların,
görevlendirilme şartlarının belirlenmesi,
·
Görev alacak eğiticiler için,
programla ilgili olarak kurs ve seminerler düzenlenmesi,
·
Çalışmalarda kullanılacak araç
gerecin temin edilmesi için destek sağlanması,
·
Yasalar çerçevesinde gerekli mali
kaynakların kullanılması ve uygun şartlarla sponsor desteğinin sağlanması,
·
İllerden gelen eğitim raporlarının
değerlendirilmesi ve ortaya çıkacak sorunlara çözüm üretilmesi.
Programın ilgili illerde sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için; İl Proje Yürütme Kurulu oluşturulur. Bu kurulda; Üniversitenin Atletizm Öğretim Elemanı (Başkan), Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü (GSİM) Atletizm İl Temsilcisi, İl Milli Eğitim Müdürlüğü Atletizm İl Temsilcisi, Naili Moran Atletizm Eğitimi Vakfı Temsilcisi (ilgili Üniversitenin bir Atletizm Öğretim Elemanı veya Beden Eğitimi Öğretmenlerinden biri) ile Pilot Okulların Beden Eğitimi Öğretmenleri (gerektiğinde GSİM’den Spor Şube Müdürü veya bir Spor Eğitim Uzmanı ve Belediye Başkanlığı Spor Müdürlüğü temsilcisi de) yer alır. İl Proje Yürütme Kurulunun sekreterliği başkanlık bünyesinde yürütülür.
İl Proje
Yürütme Kurulunun Görevleri:
· Eğitim programına dâhil olacak pilot okulların belirlenmesi,
· Programın okullarda tanıtımının yapılması,
· Eğitici olarak görev alacak Beden Eğitimi Öğretmenlerinin ve diğer çalıştırıcıların belirlenmesi,
· Görev alacak eğiticilere programın içeriği konusunda kurs veya seminer düzenlenmesi,
· Eğitimde kullanılacak araç gerecin temin edilmesi,
· Eğitim gruplarına göre çalışma alanlarının belirlenmesi ve bu alanlarda gerekli düzenlemelerin yapılması,
· Eğitime alınacak öğrenci gruplarının oluşturulması,
· Gerekli mali kaynakların (Resmi Kurum ve Sponsorlardan) sağlanması ve yönlendirilmesi.
Çalışma Gruplarının
Oluşturulması:
Hazırlık çalışmaları sırasında uygulamaya katılan okullarda görevli Beden Eğitimi Öğretmenleriyle toplantı yapılarak, program detayı ile açıklanarak uygulama planı yapılır. Taslak Plana göre:
·
Pilot okulların Beden Eğitimi
derslerinde ve ders dışı etkinliklerinde (Sınıflar arası yarışmalar “Ek
· Bu uygulamalar sırasında ilgili Öğretmenler kendi okullarında istekli olan öğrencileri belirleyecek ve öğrenciler 7–9, 10–12 yaş gruplarına bölünerek düzenli eğitime başlayacaktır. 13–15 yaş grubunda ise, daha önceden çalışmalara başlayan sporcular varsa, onlar da bu programa dâhil edilerek takip altına alınacaktır. Bu aşamada varsa İl Antrenörü ile işbirliği sağlanacaktır. Çalışmalar için öncelikle Üniversite spor tesisleri, spor salonları, GSİM tesisleri veya uygun bahçesi olan okullar kullanılacaktır.
7–12 Yaş
gruplarının çalışmaları ile çocuklar, oyun ortamı içerisinde temel spor
becerileri kazanarak, düzenli spor yapma alışkanlığı edineceklerdir. Programda sıkça
kullanılacak olan Bebestad Atletizm Oyunlarının içeriğini oluşturan
alıştırmalar, atletizme yönelik temel becerileri oyun formunda işleyerek
geliştirecektir. IAAF’ın çok önem verdiği ve tüm dünyada yaygınlaştırmayı
hedeflediği bu program, Naili Moran Atletizm Eğitimi Vakfı ve Türkiye Atletizm
Federasyonu işbirliği ile Türk atletizminin altyapısına kaynak oluşturmak
amacıyla “Bebe Stad Atletizm Oyunları” adıyla uyarlanmıştır.
13–15 yaş grubuna yönelik eğitim çalışmaları ile çocukların atletizm branşlarının temel tekniklerini geliştirmeleri sağlanacaktır. Güncelleştirilen “Beş Yıldız Yarışmaları” ile de çeşitli branşlara yönelik yeteneklerini sergilemeleri sağlanacaktır.
Belirli aralıklarla uygulanacak “Standart Test Programları” aynı yaş gruplarının biyomotor yeteneklerinin ölçülmesi ve gelişiminin takip edilmesini sağlayacaktır.
Özellikle temel alt yapıyı oluşturacak 7–15 yaş grubunu kapsayan eğitim programlarının planlanan şekilde uygulanmasıyla, Ülke genelinde iyi düzeyde atletizm temel eğitimi almış çocukların arzulanan potansiyele ulaşması sağlanacaktır. Bunların içerisinden yetenekleriyle ön plana çıkanlar, antrenörleriyle birlikte üst düzeyde atlet olarak yetiştirilmek üzere kontrol altına alınacaktır.
Bir
Çalışma Merkezi İçin Planlanan Sporcu ve Eğitici Potansiyeli:
7–8–9 yaş grubu: 60 sporcu (2 grup), 2 antrenör
10–11–12 yaş grubu: 60 sporcu (2 grup), 2 antrenör
13–15 yaş grubu: 30 sporcu, 2 antrenör
· Yaş gruplarına göre detaylı çalışma programları (günlük, aylık, yıllık) Naili Moran Atletizm Eğitimi Vakfı Eğitim-Bilim ve Teknik Kurulu tarafından hazırlanmıştır.
· Çalışmalarda kullanılacak eğitim araçları, set halinde hazırlanmış ve kullanılmak üzere Vakıf bünyesinde depolanmıştır.
· Programda yer alacak eğiticilerin seminer programları, yazılı ve görsel dokümanlar hazırlanmıştır.
Naili Moran Beş Yıldız Yarışmaları, İzmir pilot olmak üzere 40 civarında İlin katılımıyla 12 yıldır kesintisiz uygulanmaktadır. Bu süreç içerisinde, günümüzde oldukça başarılı atletin yetişmesinde bu yarışmaların önemli katkısı olduğu düşünülmektedir. Buna ek olarak, uzun yıllar üzerinde titizlikle çalışılan ve yukarıda ana hatlarıyla açıklanan eğitim programının uygulamaya koyulmasıyla, üst düzey atlet sayısının arzu edilen düzeye ulaşması sağlanabilecektir.
ATLETİZM FEDERASYONU BAŞKANLIĞI
NAİLİ MORAN ATLETİZM EĞİTİMİ VAKFI
EGE ÜNİVERSİTESİ BEDEN
EĞİTİMİ VE SPOR Y.O.
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ
BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR Y.O.
ADNAN
MENDERES ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR Y.O. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR Y.O.
HACETTEPE
ÜNİVERSİTESİ SPOR BİLİMLERİ VE TEKNOLOJİSİ Y.O.
Tablo 1: Atletizm Temel
Eğitimi Uygulama Programı İçin İşbirliği Yapılan Üniversiteler.
|
|
ÜNİVERSİTESİ |
İSİM |
İLİ |
TELEFON |
e-mail |
2.
TEL |
|
1 |
Trakya Üniversitesi
|
AYTEN TOPRAK |
EDİRNE |
0536 896 10 89 |
|
|
|
2 |
Kırıkkale Üniv. |
DÖNDÜ ŞİMŞEK |
KIRIKKALE |
0535 823 67 82 |
0505 798 21 30 |
|
|
3 |
Süleyman Demirel
Ünv. |
MEHMET FATİH ERÖZ |
ISPARTA |
0505 840 86 06 |
|
|
|
4 |
Pamuk Kale Üniversitesi |
BÜLENT ŞENKİBAR |
DENİZLİ |
0533 412 00 24 |
|
|
|
5 |
Uludağ Üniv.
Eğitim Fakültesi |
SALİH ERDEN |
BURSA |
0535 359 70 07 |
|
|
|
6 |
Mersin Üni |
ALİ DEMİRCİ Nuriye ÖZSU |
MERSİN |
0536 577 01 44 |
0506 508 62 ??? |
|
|
7 |
Çukurova Üniv. |
TURAN ARI |
ADANA |
0533 734 10 04 |
|
|
|
8 |
Anadolu
Üniversitesi |
AHMET ŞENER |
ESKİŞEHİR |
0532 724 17 80 |
|
|
|
9 |
Muğla
Üniversitesi |
KAMİL ÇETİN |
MUĞLA |
0533 447 13 17 |
|
|
|
10 |
Selçuk Üniv. |
MEHMET KUŞ |
KONYA |
0533 255 92 52 |
0542 581 14 80 |
|
|
11 |
Niğde
Üniversitesi |
ALİ TUNÇ |
NİĞDE |
0542 581 14 84 |
|
|
|
12 |
Dumlupınar
Üniversitesi |
AHMET KORKUT
YAPICI |
KÜTAHYA |
0542 590 66 41 |
|
|
|
13 |
Mehmet Akif
Ersoy Ünv. |
AHMET MELEK |
BURDUR |
0505 800 48 98 |
|
|
|
14 |
Dicle Üniv. |
ABDULKADİR ÖZ |
D.BAKIR |
0532 334 58 29 |
|
|
|
15 |
Kafkas
Üniversitesi |
METİN EMİROĞLU |
KARS |
0505 402 70 63 |
|
|
|
16 |
Kocatepe Ünv. |
YUNUS TORTOP |
AFYON |
0532 717 52 09 |
|
|
|
17 |
Sakarya Ünv. |
GÜLDEN HERGÜNER |
SAKARYA |
0505 533 27 08 |
|
|
|
18 |
Kocaeli Ünv. |
Gazanfer GÜL Ertay SEYREK |
KOCAELİ |
0536 221 19 17 |
gazanfergul@gmail.com |
|
|
19 |
Gazi Ünv. |
Ahmet PEKEL Özlem ARSLAN |
ANKARA |
0539 583 46 97 |
|
|
|
20 |
Adnan Menderes |
Ali GÜREŞ Levent GENÇLER |
AYDIN |
0542 290 53 44 0532 576 43 44 |
|
|
|
21 |
Ege |
Ercan-Fehime
HASLOFÇA Muzaffer ÇOLAKOĞLU |
İZMİR |
0533 357 34 69 |
fehime.haslofca@ege.edu.tr
muzaffer.colakoglu@ege.edu.tr |
|
|
22 |
Marmara |
İlhan AĞIRBAŞ |
İSTANBUL |
0536 259 27 20 |
iagirbas@marmara.edu.tr |
0506 3333443 |
|
23 |
Celal Bayar |
Nurullah CANDAN Muhammet ÖZER |
MANİSA |
0536 864 00 30 0533 639 39 54 |
|
|
|
24 |
Hacettepe |
Filiz MAY |
ANKARA |
0538 737 40 44 |
fmay@hacettepe.edu.tr |
0505 487 81 86 |