1956

22 KASIM 8 ARALIK 1956 10 17 HAZİRAN 1956 STOKHOLM(Binicilik)

16. OLİMPİYATLAR MELBOURNE

Olimpiyat meşalesini taşıyan: Ron Clarke (Melbourne) HansWinke, Karin Lindber, Henri Erikson (Stockholm)

Açılış yapan: Edinburgh Dükü (Melbourne) Kral 6. Gustaf Adolf (Stockholm)

Katılan ülke sayısı: 72

Katılan sporcu sayısı: 3342 (2958 erkek 384 bayan)

En çok madalya kazananlar:

Agnes Keleti (Macaristan Jim.) 4A 2G toplam 6

Larisa Latynina (Rusya jim.) 4A 1G 1B toplam 5

Viktor Chukarin (Rusya Jim.) 3A 1G 1B toplam 5

Takashi Ono (Japonya Jim.) 1A 3G 1B toplam 5

Valentin Muratov (Rusya Jim.) 3A 1G toplam 4

Tamara Manina (Rusya Jim.) 1A 2G 1B toplam 4

YIL’IN OLAYLARI:

Dünya sanki bir gün komedi bir gün ram oynayan bir sahneye dönmüştü. Bir taraftan barış türküleri söylenirken diğer taraftan savaş çığlıkları atılıyordu. Sovyetler Amerika ile 20 yıllık bir barış antlaşmasını önerirken Sovyet liderleri İngiltere’yi ziyaret ediyorlar Kruşçev üç yıl önce ölen Stalin’in kanlı iktidarını yenerken Polonya’da işçiler ayaklanıyor ve Macaristan’da komünist rejim sallanırken Rus kuvvetleri kanlı bir çatışma ile Budapeşte’yi yerle bir ediyordu. Bu ada Mısır’da Albay Nasır iktidara geliyor Süveyş konusuyla ilgili İngiltere ve Fransa ile arası açılıyordu. İsrail’le birleşe İngiliz ve Fransızlar Süveyş’i ele geçiriyorlarsa da yeniden seçilen Amerikan başkanı Eisenhower’ın sert çıkışı nedeniyle yöreden çekilirken Kıbrıs’ta Makarios terörist olduğundan İngilizler tarafından Seychelis Adalar’ına sürgün diliyorlardı. 2. Dünya Savaşı’nın iki kötü adamından biri olan Japonlar da Bileşmiş milletlere üye olabiliyorlardı.

Amerikan Bell Telephone şirketi bundan böyle telefonda konuşanların birbirlerini görme imkânını sağlayan bir sistemi açıklıyordu. Dünya geleceğe korkulu gözlerle bakarken Monaco Prensi Rainier Amerikalı artist Grce Kelly ile evleniyor ve Amerika’da başlayan Rock and Roll deliliği tüm dünyayı sarıyordu. Türkiye’de ise Amerikan Başkan yardımcısı Nixson, ağırlanıyor ve ortaokullarda din öğretimi yapılmasına karar veriliyordu.

IOC, 1949yılında olimpiyatların Avrupa ve Amerika dışına çıkışını sağlayan adımı atarak,1956 oyunlarının Melbourne de yapılmasına karar verdi. Fakat bölgesel bir kural ve 1956 yazında başlayan bir takım olaylar epey karmaşa yarattı.

Her şeyden önce, Avustralya da mevsimler Avrupa ve amerikanın tam tersine işliyor ve kuzey kışa girerken, aşağısı ilkbahardan çıkıyordu. Bu nenle oyunların kasım içinde olması zorunluydu. Kasım içinde, spor yapan öğrencilerin okulda olmaları işi daha zor bir duruma sokuyordu.

Bu durumu her ülke ve her sporcu anlamış ve kabul etmişti. Ama unutulan bir başka husus vardı. Avustralya yarışmalar için ülkeye sokulacak her türlü hayvanın altı ay karantinada altında tutulası koşulun uyguluyordu. Böyle bir durumda olimpiyat programında bulunan her türlü at sporlarının yapımsıda zor olacaktı.

IOC, buna bir çare buldu. Kendi kurallarına karşı gelerek, bu tür sporların, bu konudaki kuralları daha yumuşak olan İsveç de ve Haziran ayı içinde yapılmasını kararlaştırdı.

Yaz ortasında birbiri ardına parlayacak iki alev neredeyse dünyayı da tutuşturacak ve olimpiyatların da yara almasına neden olacaktı. Mısır hükümeti 1956 Haziranında uluslar arası bir kuruluş tarafından yönetilen Süveyş kanalı’nın 72 yıl sonra, kendi iradelerine geçtiğini ilan etti. Yörenin stratejik durumu ve ticari kanaların kontrol altına alınması anlamına gelen oldubitti İngiltere ve Fransa tarafından hoş karşılanmadı. Bu ikiliye katılan İsrail e birlikte üç devlet mısır a saldırdılar.

Birdenbire barut kokusu havayı sardı. Amerikanın araya girmesiyle ile saldırganlar geri çekildiler.

Bu kapışma yatışı derken Macaristan’da olaylar patladı. Gençler sokaklara dökülerek demokratik bir devlet anlayışı istediler. Hükümetler gitti, yeniler geldi. Ama işin tadı kaçmıştı. Rusya doğu blok ülkelerini üstündeki Egemenliği kaybedebilirdi. Kısa bir süre önce, Stalinlin diktatörlüğünü yeren bir konuşma ile Rusya’da sıcak bir esinti olduğu izlenimini veren Kruşçev Stalinci aratmayacak bir tarzda, tanklarını gönderdi, on binlerce kişinin öldüğü ve 30000 üstünde kişinin yaralandığı söylenen bir yıldırma harekâtını yaptı. Bunun üzerine dünya ayağa kalktı. Mısır, Lübnan ve ırak kendi nedenlerini öne sürerek olimpiyatları boykot ettiler. Hollanda ve ispanya, Rusların tutumunu ileri sürerek boykot karar aldılar. Macar atletlerin bir kısmı, ülke sanırları dışında olduğu için, gitmek isteseler de ülkelerine dönemezlerdi. Zira Macar sınırları kapanmıştı. Bir başka Macar sporcu kafilesi, Rus atletleri ile gemide Melbourne a gidiyordu, olaydan ancak Avustralya ya vardıklarında haberleri oldu. Bu arada, olimpiyatların yapılmaması konusundaki tüm önerileri IOC Başkanı Bundage geri çevirdi.

Macaristan’daki olaylar Melbourne’a da yansıdı ve Macar ve Rus su topçuları havuzu kana boyadılar.

Olimpiyat meşalesini Ron Clarke adında genç bir atlet taşıdı. Clake 1960’larda 5000 ve 10000 metrelerde birkaç kez dünya rekoru kıracak ama bir türlü olimpiyat şampiyonu olamayacaktı.

Oyunların ilk gününde Rus mesafe koşucusu Vladimir Kuts kazandığı 10000metre finalinde rakipleri ile sanki kedi fare oyununu andırır üstünlüğü ile stadı ayağa kaldırdı. İlk 5000 metreyi Zapotek’in dört yıl önce finalde koştuğu kadar hızlı koşabilen bu atletin akasında İngiliz atleti Pirie yarışı bitkin bir halde ve 8. olarak bitirebildi. Bundan 5 gün sonra yapılan 5000 finalinde ise Pirie Kuts’la değil sadece madalya almak için koştu ve ikinciliği rahatça kazandı.

Maraton’da,1948’den beri Zapotek’in gölgesi gibi koşan, Cezayir asıllı Fransız Mimoun, iki yıl önce, kısa sürede onu yatalak hale sokan siyatikten kurtulup birinci geldi. Bu yarışta 6. gelen ZApotek atı ay kadar önce, idman olsun diye karısını fırtına alıp koşarken fıtık olmuş ve bir türlü düzelememişti.

Macaristan’daki olaylar olimpiyatlara çok sıçramadı. Ama, su topu yarı finalinde karşılaşan Rus Macar takımları bu sert sporda kurallara göre oynarken, maçın bitimine iki dakika kala ve Macarların 4–0 ileride oldukları bir sırada, bir Rus Macar oyuncuya kafa atması ve kaşını atlatması ile suyun rengi biraz değişti, Ruslar işin içinden ancak havuzu terk etekle sıyrıldılar.

Bu arada, Amerika adına çekiç atma altın madalya kazanan Hal Connolly, bayanlar disk’te birinci gelen Çek Olga Fikotova ile tanışıp, evlenmeye karar verdiler. Şampiyon çift bir yıl sonra Prag’da Zapotek’in ahitliğinde evlendiler.

Rus mesafe koşucusu Vladimir Kuts rakip ve rekor tanımadı 2 altın madalya ile evine döndü.

Yüzmede büyük isim olan Avusturalyalı yüzücüler, kendi seyicileri önde büyük başarılar aldılar ve altınların çoğunu toparladılar. Bayanlar yüzmede Dawn Fraser ve erkeklerde Murray Rose, adlarını bunda sonraki olimpiyatlarda da geçirecek başarıların ilk işaretlerini verdiler.

İlk kez, Doğu ve Batı Alanya bir tkım olarak yarıştılar. Bu durum 1960 ve 1964’de de devam edecek ve 1968’den sonra, her iki takım ayrı bayraklar ve isimler altında yarışacaklardı.

Melbourne’de, bilhassa atletizm’in atma dallarında Ruslardan öğrendikleri teknik, idman ve kondisyon bilgilerini uygulayan Doğu blok ülkeleri atletlerinin başarıları dikkati çekti. Bu ülkelerden gelen atletler, bundan sonraki olimpiyatlarda çok büyük başarılar elde edecekler ve başarıları diğer sporlara da sıçrayacaktı.

Amerikalı bayan atlayıcı McCormick her iki yarışmada da altın kazandı.

Bu oyunlarda iki altı madalyayı gayet rahat kazanarak seyircileri büyülemiş Rus atleti Kuts, bir yıl sonra 5000 metrede bir dünya rekoru kırdıktan sonra, birden ortadan kayboldu. Yıllar sonra Doğu blok’unun büyük ölçüde kullanacakları doping uygulamasının ilk kurbanı Kuts olacak ve 1960 yılında bir kalp kriziyle başlayan çöküş, 1975’de, resmi açıklamaya bakılırsa, dördüncü kalp krizi ile son bulacaktı.

Türk güreşçileri ise Mebourne’da 3 altın 3gümüş ve 2 bronz madalya kazandılar.

En çok adayla kazanan 10 ülke

A G B

Sovyetler birliği 37 29 32

Amerika 32 25 17

Avustralya 13 8 14

Macaristan 9 10 7

İtalya 8 8 9

İsveç 8 5 6

Almanya 7 13 7

İngiltere 6 7 11

Romanya 5 3 5

Japonya 4 10 5

Yayına Hazırlayan : Muharrem AYDIN